Πόσο μεγάλη είναι η ΕΛΠΙΔΑ; Πόσο μεγάλη και ετερογενής μπορεί να είναι η ΕΛΠΙΔΑ κάποιου, ειδικά όταν βιώνει δύσκολες εμπειρίες ζωής; Και ποια είναι η κοινωνική διάσταση της ΕΛΠΙΔΑΣ;
“Και τι γίνεται με την ελπίδα; Πώς εμφανίστηκε η ΕΛΠΙΔΑ στην ιστορία σας;”
Αυτό είναι ένα από τα βασικά ερωτήματα γύρω από τα οποία εμείς, η Ελληνική Τράπεζα Αναμνήσεων, χτίζουμε τη συνέντευξή μας για να συλλέξουμε αναμνήσεις.
Μετά από έναν πόλεμο ή οποιαδήποτε εμπειρία που επηρεάζει βαθιά τη ζωή σας, η ελπίδα είναι ένας κρίσιμος παράγοντας. Η ελπίδα στο λεξικό ορίζεται ως πεποίθηση ότι κάτι που θέλετε θα συμβεί, περιέχει ένα αίσθημα προσδοκίας και επιθυμίας, το οποίο συχνά θεωρείται ότι είναι έξω από τον έλεγχο κάποιου. Έχουμε ελπίδα όταν πιστεύουμε ότι κάτι ή κάποιος μπορεί να συμβάλλει ώστε να πραγματοποιηθεί αυτό που επιθυμούμε.
Στο πλαίσιο του WE-HOPE, αποφασίσαμε να πάρουμε συνέντευξη από ανθρώπους που, σε συγκεκριμένες στιγμές της ζωής τους – είτε μέσω σκληρών μεταναστευτικών εμπειριών είτε σε άλλες δύσκολες στιγμές, σε προσωπικές ή κοινωνικές προκλήσεις όπως η πανδημία COVID – , βίωσαν τις διαφορετικές διαστάσεις της Ελπίδας.
Πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι με τον όρο “διαστάσεις της Ελπίδας”, δεν εννοούμε την ιατρική προσέγγιση, η οποία προσδιορίζει έξι διαστάσεις της ελπίδας: συναισθηματική, γνωσιακή, συμπεριφορική, συγγενική, χρονική και συμφραζόμενη. Η προσέγγισή μας προσπαθεί να κατευθύνει τις προφορικές μαρτυρίες προς την ελπίδα που μπορεί να χαθεί, να κατακτηθεί, να αγνοηθεί, να προσφερθεί, αλλά και να μοιραστεί. Η ελπίδα είναι συνήθως σε μια μόνιμη μεταβατική κατάσταση μεταξύ του εφικτού και του ανέφικτου, του προσιτού και του απρόσιτου.
Αυτή η συνεχής ένταση μάς θυμίζει τη φράση του Desmond Tutu «Η ελπίδα είναι σε θέση να δει ότι υπάρχει φως παρά το σκοτάδι», η οποία παρουσιάζει την κοινωνική διάσταση της Ελπίδας ως το μέσο για ατομικές και κοινωνικές αλλαγές. Η ελπίδα είναι ένας παράγοντας που παρακινεί τα άτομα και τις κοινότητες να ενεργήσουν και να δεσμευτούν για μια καλύτερη κοινωνία.
Και σε αυτό το επίπεδο, η ελπίδα που είναι παρούσα στις προφορικές μαρτυρίες, ανταποκρίνεται στον κύριο στόχο του έργου WE-HOPE. Ερευνώντας τη φύση της ελπίδας στις ποικίλες μορφές της, προωθούμε την πολυπολιτισμικότητα και τη δύναμη των εμπειριών ζωής, μέσα από την προσπάθεια καθορισμού ενός κοινού πλαισίου ελπίδας για το μέλλον.
Αυτό το άρθρο γράφτηκε από την Ελληνική Τράπεζα Αναμνήσεων.
Photos by Faris Mohammed and Ron Smith on Unsplash.